Mołdawia

Historia

Jezuici uczestniczyli w misjach mołdawskich od 1588 na prośbę hospodara Piotra Kulawego i z polecenia nuncjusza Annibala z Kapui. Doprowadzili do zbliżenia księstwa z Rzymem. W latach późniejszych były to okazyjne wyprawy misyjne. M. in. w 1611 na misję został wyznaczony Franciszek Zgoda, który w 1612 został uprowadzony przez Tatarów na Krym. Dopiero od połowy XVII w. prowadzono systematyczną pracę.

Misja posiadała uposażenie Stanisława Brzozowskiego, który w 1646 zapisał 12-000 złp na majątku dziedzicznym Kocku, należącym do kolegium w Kamieńcu Podol. W 1661 wynosiło ono 12-500 złp z rocznym procentem 1000 złp. Misję otwarto w 1650. Pierwszym jej superiorem został Stanisław Szczytnicki 1652-62. W 1655 pracowało 5 jezuitów, po dwóch w Jassach i Kutnarach, a jeden był misjonarzem wędrownym. Misja była czynna ze zmiennym szczęściem do 1772. Główne stacje misyjne znajdowały się w Jassach i Kutnarach.

Stację misyjną w Jassach otwarto ponownie w 1885, a w 1888 jezuici przejęli w tym mieście Seminarium Biskupie. W 1889 utworzono misję mołdawską (Missio Moldavica), na którą złożyła się administracja siedmiu parafii stacji misyjnych (Bargaoani, Botosani, Ghearesti, Horlesti, Husi, Mihaileni, Tamaseni) i wielu filii parafialnych. Z misji tej wycofali się jezuici w 1906.

W l. 1924-32 działała Misja rumuńska zależna od Prow. Małopolskiej, podniesiona następnie do rangi wiceprowincji.

Zobacz też

1. [J. Badeni], Missya mołdawska za Zygmunta III. Misje Katol. 1 (1882) 145-155;
2. Tenże, Misjonarze polscy w Mołdawii w XVII i XVIII w. W: Tenże, Studia i szkice. II, Kr 1898 s. 199-260;
3. Panaitescu, Influence de la littérature polonaise sur les Roumains aux XVI et XVII sičcles. W: Pamiętnik Zjazdu Naukowego im. Kochanowskiego. Kr 1931;
4. J. Sygański, O wydaleniu jezuitów z Siedmiogrodu w r. 1588. NW 2 (1906-1909) 649-651;
5. A. Veress, Epistolae et acta jesuitarum Transylvaniae temporibus principum Bathory. I II, Budapest 1911-1913
6. Załęski, Jezuici III 823-859, V 1070-1092; ARSI, Congr 72 f. 341.