wtorek, 22 stycznia 2013

Rumunia

Historia

Pierwsze placówki jezuickie na terenie obecnej Rumunii powstały w Siedmiogrodzie w 1579 w Kolozsvárze (ob. Cluj), Gyulafehérvár (ob. Alba Julia) i Oradea Mare; należały one początkowo do Prow. Polskiej, a później do Prow. Austriackiej.
Jezuici polscy pracowali również na terenie Mołdawii i Wołoszczyzny już od końca XVI w., a główną stację misyjną posiadali w Jassach. Pracowali na tym terenie niemal do kasaty zakonu.
Po utworzeniu państwa rumuńskiego jezuici powrócili pod koniec XIX w. do Jass i prowadzili tam Seminarium Duch. i administrowali niektórymi parafiami. W 1924 powołano do życia stałą misję, zależną najpierw od Prow. Belgijskiej, a następnie Małopolskiej; jej pierwszym superiorem został Józef Lipski. W 1932 stworzono osobną Wiceprowincję Rumuńską z wiceprowincjałem J. Lipskim na czele. W jej skład wchodziły: rezydencja w Czerniowcach, rezydencja, nowicjat i konwikt w Szatmar (Satu Mare), Seminarium Diec. w Jassach oraz rezydencja w Bukareszcie i Totesti. Do wybuchu II wojny światowej kilkunastu polskich jezuitów pracowało w Wiceprow. Rumuńskiej.
Podczas II wojny światowej pracowali w Rumunii: Władysław Lęcznar i Józef Cudziński, kapelani w obozie polskim, oraz Wacław Zajączkowski, redaktor pisma Nowa Polska. W Bukareszcie pracowali: Józef Chechelski, Jan Lorenc i Aleksander Góralik. W okresie komunistycznym placówki zakonne zostały zamknięte, a kilku jezuitów przebywało w więzieniach.
Współczesność
Od 1990 jezuici różnych narodowości znowu rozwijają działalność. Z Prow. Polski Południowej jako profesor filoz. w Jassach pracuje od 1993 Tadeusz Rostworowski, a Jerzy Brzóska od 1995 w domu nowicjatu w Cluj.