wtorek, 19 marca 2013

Zambia

Historia

Do 1964 używano nazwy Rodezja Północna. Od 1912 misja jezuitów polskich.1. W 1912 jezuici galicyjscy wypędzeni przez rewolucję portugalską z Mozambiku, przekroczyli rzekę Kafue i znaleźli się w koloniach angielskich w Rodezji Półn. W kraju istniały misje protestanckie, a na północy kraju również pierwsze stacje katolickie ojców białych. Na południu kraju istniały zaledwie dwie jezuickie stacje misyjne: Chikuni, założona przez Józefa Moreau, oraz Kasisi, założona przez lingwistę Juliana Torrend. Już 26 X 1910, wkrótce po wybuchu rewolucji, Stefan Rodenbücher i Augustyn Żurek uzyskali w Feira zgodę na założenie jezuickiej stacji misyjnej. Na miejsce pierwszej stacji wybrano wieś Kapoche, nad rzeką Luangwą. W listopadzie wyznaczono wieś Katondwe na drugą stację. 27 V 1911 Jan Lazarewicz opuścił Angonię i przybył do Katondwe, rozpoczynając misyjną działalność jezuitów galicyjskich.Dnia 11 II 1912 terytorium Rodezji Półn. zostało powierzone jako misja Prow. Galicyjskiej. Pod względem kościelnym tereny leżące po prawej stronie Luangwy, a należące dotąd do wikariatu Nyasa, zostały włączone do prefektury Zambezji. Misja północno rodezyjska została tym samym, jako odrębny organizm, uzależniona w dużym stopniu od jezuitów w Połudn. Rodezji.Na terenie misji prowadzonej przez Prow. Galicyjską było prawdopodobnie ok. 300 tys. ludności prawie zupełnie pogańskiej. Zamieszkiwali oni wioski, większe osady należały do rzadkości. Pierwszym superiorem misji został tymczasowo Alojzy Baecher. Do nowej misji należeli oprócz niego polscy jezuici: Bulsiewicz, Lazarewicz, Żurek i Uhlik. Do nich przyłączyli się jezuici innych narodowości: Kasper Moskopp z Prow. Austriackiej i Julian Merleau, Francuz z Prow.    Portugalskiej, Węgier Stefan Rodenbücher i Słowak Jakub Longa.

wtorek, 5 marca 2013

Włochy

Historia

Z miast włoskich jezuici polscy przebywali głównie w Rzymie, gdzie wielu wstąpiło do zakonu, pracowało w Kurii Generalnej, studiowało w Collegium Romanum, zw. obecnie Gregorianum, oraz pełniło obowiązki Penitencjarzy w Bazylice św. Piotra. Drugim ośrodkiem było Loretto, gdzie od 1595 roku do kasaty zakonu w roku 1773 jezuici polscy pełnili obowiązki Penitencjarzy nacji polskiej.
W XVI w. oprócz Rzymu jezuici polscy studiowali też we Florencji (Tomasz Żiwek), Padwie (Stanisław Warszewicki, Jerzy Tyszkiewicz, Marcin Jebaszek i Walenty Ruszkowski), oraz w Perugii (Piotr Jaroszewski).
W XVIII w. w Neapolu studiował teologię Józef Chrapowicki 1753-54, a w Mediolanie i Florencji matematykę i fizykę Paweł Jarzębowski 1755-58.
Włosi odegrali znaczną rolę w rozwoju zakonu jezuitów w Polsce. Kilku z nich było pierwszymi prowincjałami i wizytatorami Prow. Polskiej (Jan Argenti, Fabrycy Banfi, Jan Paweł Campana, Bernardyn Confalonieri, Hieronim Dandini, Pompiliusz Lambertengo, Wawrzyniec Maggio, Ludwik Maselli, Decjusz Strivieri). Bracia zakonni, Włosi, jako architekci wnieśli duży wkład w jezuickie budownictwo sakralne (Jan Maria Bernardoni, Jakub Briano, Józef Brizio, Benedykt Molli). Znaczna liczba Włochów zasiliła po kasacie zakonu Prow. Białoruską. Po wydaleniu jezuitów z Rosji w 1820 wielu z nich powróciło do Włoch. Ich śladem podążyli również Polacy. W samej Prow. Turyńskiej pracowało dłużej lub krócej 28 jezuitów białoruskich. Natomiast pod koniec XIX w. wielu jezuitów z Prow. Weneckiej studiowało teol. w Krakowie.
Współczesność
Szczególnie w XX w. przebywało w Rzymie wielu polskich jezuitów, zarówno na studiach, jak też zatrudnionych w Kurii Generalnej, na Uniw. Gregoriańskim, w Instytucie Wschodnim, w Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego, Papieskim Instytucie Studiów Kościelnych, a przejściowo również w Papieskim Kolegium Polskim. Obecnie przebywają tam min. o. Edward Czaja, o. Marcin Gałka, o. Józef Polak, o. Adam Żak.
Zobacz też
  1. J. Poplatek, Studia Polaków jezuitów we Włoszech (maszynopis w ATJKr).